Í byrjun síðasta sumars fóru ferðalög útlendinga um landið að styttast og sú þróun hefur haldið áfram í ár miðað við þau gögn sem fyrir liggja. Í byrjun síðasta sumars fóru ferðalög útlendinga um landið að styttast og sú þróun hefur haldið áfram í ár miðað við þau gögn sem fyrir liggja.
Síðustu ár hefur gistinóttum útlendinga hér á landi fjölgað hlutfallslega í takt við aukninguna í komum erlendra ferðamanna. 2015 fjölgaði ferðamönnunum hins vegar aðeins meira en gistinóttum útlendinga. Í fyrra rofnaði samband þessara tveggja stærða því þá fjölgaði ferðamönnunum um 40% en gistinóttunum um 22%. Þar með styttist meðaldvöl útlendinga hér á landi niður í 3,8 nætur eftir að hafa verið í kringum fjóra og hálfa nótt nær undantekningarlaust á árunum 2003 til 2015 eins og sjá má á grafinu hér fyrir neðan.
Þetta sýnir samanburður Túrista sem er unnin úr tölum Hagstofu um heildargistináttafjölda útlendinga og talningu Ferðamálastofu á komum erlendra ferðamanna. Inn í þessum tölum eru þó ekki gistingar í óskráðu gistirými, t.d. Airbnb eða í heimahúsum hjá vinum og kunningjum. Meðaldvöl útlendinga er því aðeins lengri í raun og veru en í samanburðinum er hins vegar stuðst við sambærileg gögn milli ára.
Vatnaskil síðastliðið sumar
Fyrstu fjóra mánuðina í fyrra jókst gistináttafjöldinn nokkuð í takt við aukninguna í komum ferðamanna en í maí breikkar bilið á og það hélst allt til ársloka. Yfir hásumarið var munurinn á milli ára hvað mestur því í júlí 2015 gisti hver erlendur ferðamaður á landinu í um sex nætur að jafnaði en dvölin hafði styst um eina nótt í júlí í fyrra.
Sem fyrr segir eru gistingar í óskráðri gistingu, t.d. Airbnb, ekki inn í þessum samanburði en gera má ráð fyrir að hlutdeild þess háttar gistingar hafi verið álíka síðastliðin tvö ár og samanburðurinn ætti því að gefa góða mynd af þróuninni.
Fyrir páska birti Hagstofan árlegt yfirlit sitt yfir heildargistináttafjölda í öllum tegundum gististaða en í mánaðarlegum uppgjörum Hagstofu fást aðeins upplýsingar um gistingar á hótelum. Og samkvæmt þeim tölum sem liggja fyrir um hótelgistingar útlendinga hér á landi í janúar og febrúar í ár þá er útlit fyrir að meðaldvöl ferðamanna hafi styst um 17 prósent það sem af er ári. Hlutfallið kann að vera minna ef til að mynda vægi annars konar gistingar hefur aukist í ár á kostnað hótelanna.
Verðlag og skiptifarþegar líkleg skýring
Mögulegar skýringar á því að meðaldvöl útlendinga hér á landi minnki svona snögglega í fyrra, eftir að hafa staðið í stað nær alla þessa öld, kann að skrifast á mikla styrkingu krónunnar. Hver nótt á íslensku hóteli er orðin nokkuð dýrari en hún var í fyrra eða árin þar á undan og því gætu margir kosið að stytta dvölina. Önnur möguleg skýring er sú að hlutfall skiptifarþega Icelandair og WOW air í ferðamannafjöldanum sé orðið mun hærra en áður. Bæði félög bjóða nefnilega farþegum sínum að dvelja hér á landi á leið sinni yfir hafið. Þeir sem taka þann kost fara því út úr Flugstöð Leifs Eiríkssonar og þurfa í gegnum vopnaeftirlit að nýja við brottför. Þar með eru þeir teknir með í talningu Ferðamálastofu yfir fjölda ferðamanna sem fer fram við öryggishliðin. Hins vegar gista sumir þessara farþega ekki á landinu heldur fara aðeins í stutta skoðunarferð og halda svo ferðalaginu sínu áfram samdægurs. Aðrir stoppa jafnvel í eina til tvær nætur enda á leið í ferðalag um annað hvort N-Ameríku eða Evrópu.
Fjöldi þeirra skiptifarþega sem nýtir sér þessa svokölluðu „Stop-over” þjónustu er ekki opinber, hvorki í tölum Isavia né flugfélaganna. Þar á bæ ættu þessar upplysingar hins vegar að liggja fyrir.
Þriðja skýringin á því að meðal Íslandsferðin hefur styst svona verulega milli ára kann að vera sú að nú er framboð á flugi miklu meira en áður og brottfarirnar tíðari. Ferðamaður sem kemur hingað getur oft valið úr nokkrum ferðum á dag til síns heima og er því ekki bundin af tveimur til þremur brottförum í vikum líkt og áður tíðkaðist.
