Undanfarið hafa áhafnir evrópskra flugfélaga lagt niður störf og ástæðan er oftar en ekki sú að forsvarsmenn flugfélaganna eru að reyna að eiga roð í fargjöld Ryanair. Undanfarið hafa áhafnir evrópskra flugfélaga lagt niður störf og ástæðan er oftar en ekki sú að forsvarsmenn flugfélaganna eru að reyna að eiga roð í fargjöld Ryanair.
Frá því á miðvikudaginn hafa tugir þúsunda farþega norska lággjaldaflugfélagsins Norwegian ekki komist í loftið vegna verkfalls flugmanna félagsins. Flugmennirnir vilja fá ráðningasamninga við móðurfélag Norwegian í stað þess að vera í vinnu hjá dótturfélaginu. Þeir gera einnig kröfu um að norskir kjarasamningar gildi í öllu fyrirtækinu. Það vilja forsvarsmenn Norwegian ekki fallast á enda opinbert markmið þeirra að lækka launakostnað fyrirtækisins og að þeirra sögn er það ógjörningur ef bjóða á öllum starfsmönnum norsk kjör.

Tveir verkalýðsfundir í 30 ára sögu Ryanair

Hið írska Ryanir er stærsta lággjaldaflugfélag Evrópu og í vor opnar fyrirtækið starfsstöð á Kaupmannahafnarflugvelli. Þar er Norwegian mjög umsvifamikið og stefnir í áframhaldandi verðstríð í Kastrup. Forsvarsmenn danskra verkalýðsfélaga hafa sagt að þeir muni aldrei sætta sig við að Ryanir bjóði dönskum starfsmönnum sínum aðeins verktakasamninga líkt og tíðkast hjá írska flugfélaginu. Í vetur hefur því komið til mótmæla á blaðamannafundum Ryanair í Kaupmannahöfn og loks féllust stjórnendur Ryanair á að setjast niður með fulltrúum verkalýðsfélaga í Danmörku. Samkvæmt fréttum þar í landi var þetta í annað skipti í þrjátíu ára sögu Ryanir sem forsvarsmenn félagsins funda með samtökum launafólks. Verktakasamningar Ryanair hafa víða verið til umfjöllunar enda þykir mörgum gróft að áhafnarmeðlimir félagins þurfi sjálfir að borga fyrir einkennisbúninga, fái ekki greitt vegna veikinda eða njóti almennra lífeyrisréttinda. Einnig hefur verið bent á að nýir starfsmenn Ryanair eru í skuld við félagið þegar þeir hefja störf því þátttaka á undirbúningskúrs félagsins er dregin frá laununum.

Meiri vinna fyrir lægri laun

Sýnt hefur verið fram á að áhafnir lággjaldaflugfélaga í Evrópu fá lægri laun í átta af hverjum tíu tilvikum í samanburði við starfsmenn hefðbundnu flugfélaganna. Vinnuálagið er einnig rúmlega helmingi meira og starfsöryggið talsvert minna. Þetta er líklega ein helsta ástæða þess að lággjaldaflugfélögin geta boðið lægri fargjöld. Og til að eiga roð í þau ætluðu forsvarsmenn Air France að færa hluta starfseminnar yfir í lággjaldaflugfélagið Transavia því þar njóta áhafnirnar ekki eins góðra kjara og þekkjast hjá móðurfélaginu. Flugmenn Air France brugðust við þessum áformum með því að leggja niður störf í hálfan mánuð í haust. Verkfallið er talið hafa kostað Air France um 45 milljarða króna og stjórnendur félagsins urðu að bakka með áætlanir sínar um að efla Transavia á kostnað Air France. Forsvarsmenn SAS standa í svipuðum æfingum því þeir hafa tekið yfir flugfélagið Cimber og ætla að láta það sjá um styttri flugleiðir félagins innan Skandinavíu. Samkvæmt frétt TV2 í Danmörku eru hámarkslaun hjá Cimber fimmtungi lægri en hjá SAS, sumarfríið er styttra og vinnuskyldan meiri. Færa á 147 starfsmenn SAS yfir í Cimber og það eru áhafnirnar ekki sáttar við og lagði hluti þeirra niður vinnu í síðustu viku. Verkfallið var hins vegar dæmt ólöglegt og snéru starfsmennirnir því aftur til vinnu í byrjun vikunnar.

Réttarstaða farþega óskýr

Á meðan á öllum þessum kjaradeilum stendur komast farþegarnir ekki á leiðarenda. Réttur fólks á skaðabótum í þessum tilvikum eru því miður nokkuð óljós því verkfall hefur sumsstaðar verið flokkað sem óviðráðanlegt ástand og við þær aðstæður eiga farþegar þá ekki rétt á skaðabótum. Hins vegar segir á heimasíðu Samgöngustofu að verkföll flugrekanda teljist ekki til óviðráðanlegra aðstæðna og í Danmörku hafa reglur Evrópusambandins verið túlkaðar á sama hátt. Staðan er því ekki skýr en unnið er að því að bæta reglurnar innan ESB enda ekki vanþörf á því það er ekki útlit fyrir annað en að kjaradeilur haldi áfram að setja ferðaplön úr skorðum.