Skýringin á því að gistinóttum útlendinga fjölgar hlutfallslega mun minna en erlendum ferðamönnum kann að liggja í aukinni ásókn í óskráða gistingu. Á síðasta ári komu hingað fjörutíu prósent fleiri erlendir ferðamenn en gistinóttum útlendinga fjölgaði aðeins 22 prósent á sama tíma. Hlutfallsleg breyting á þessum tveimur lykilstærðum í ferðaþjónustunni var því mjög ólík í fyrra en árin þar á undan þróuðust þær með svipuðum hætti líkt og Túristi hefur áður greint frá.
Í ár hefur þessi þróun haldið áfram og í ályktun sem Samtök ferðaþjónustunnar sendu frá sér í maí segir að skýringin á þessari breytingu kunni meðal annars að liggja í aukinni heimagistingu sem oftar en ekki hluti af skuggahagkerfi. Í rannsókn sem unnin var fyrir samtökin í kjölfarið kom fram að sala Airbnb á Íslandi hefði nærri tvöfaldast í ár. Talsmenn þessa bandaríska fyrirtækis vilja hins vegar ekki staðfesta þessa tölu né upplýsa um hver þróunin hefur verið í umsvifum þess á íslenska gistimarkaðnum í ár þegar Túristi óskaði eftir því. En í í fyrirspurninni var það tekið fram að upplýsingar frá Airbnb gætu gefið mikilvægar vísbendingar um afhverju þessar tvær fyrrnefndu lykilstærðir í íslenskri ferðaþjónustu þróast allt í einu með mismunandi hætti.
Er Airbnb stærst á íslenskum gistimarkaði?
Sem fyrr segir barst neikvætt svar frá Airbnb en fram til ársbyrjunar 2016 þá höfðu fjölmiðlafulltrúar fyrirtækisins svarað fyrirspurnum Túrista með nokkuð ítarlegum hætti. Í janúar í fyrra fengust til að mynda þær upplýsingar að hjá Airbnb væru að finna 3.903 auglýsingar á íslenskum gistirýmum og fjöldi þeirra hefði tvöfaldast milli ára. Yfir sama tímabil hafði gestum á vegum Airbnb á Íslandi fjölgað um 156 prósent. En allt frá því að þessar upplýsingar fengust hafa talsmenn Airbnb annað hvort tekið neikvætt í fyrirspurnir Túrista eða ekki staðið við orð sín um að upplýsingagjöf. Túristi komst hins vegar í vor yfir upplýsingar frá Airbnb sem sýndu meðal annars að tekjur íslenskra leigusala, innan vébanda fyrirtækisins, voru umtalsvert hærri en starfsbræðra þeirra á hinum Norðurlöndunum. Þar kom líka fram að Airbnb hefði selt 1,3 milljónir gistinátta hér á landi í fyrra en til samanburðar voru gistinætur á íslenskum heilsárshótelum í fyrra samtals 3,9 milljónir samkvæmt tölu Hagstofunnar. Það er aðeins þrisvar sinnum fleiri gistingar en Airbnb miðlaði og þessar tölur eru vísbending um að bandaríska fyrirtækið sé umsvifameira á íslenskum gistimarkaði en stærstu hótelkeðjur landins.
Ráðherra kallar eftir tillögum vegna óskráðrar gistingar
Í dag ber öllum þeim sem bjóða upp á heimagistingu að skrá starfsemina hjá Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu en ennþá hafa aðeins um 500 skráningar borist. Óskráðar gistingar eru sennilega langtum fleiri og nú hefur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, ráðherra ferðamála, falið ferðamálaráði að kanna hvort möguleg misnotkun eigi sér stað í deilihagkerfinu svokallaða og hvort gisting innan þess, þar á meðal Airbnb, hafi óeðlilegt samkeppnisforskot. „Gerðar verði tillögur um aðgerðir til að hindra svarta atvinnustarfsemi í gistiþjónustu í deilihagkerfinu og metið verði hvort, og þá á hvaða hátt, lögleg en umsvifamikil starfsemi á þessu sviði hafi óeðlilegt samkeppnisforskot gagnvart hefðbundinni gistiþjónustu hvað varðar lagalegt umhverfi,“ segir í erindi ráðherra til ferðamálaráðs.
