Í lok sumars er ferðamálaráði ætlað að skila inn tillögum að aðgerðum varðandi óskráða gistiþjónustu, fólksflutninga erlendra fyrirtækja og stöðu ferðaþjónustunnar út á landi. Hvernig má hindra svarta atvinnustarfsmi í gistiþjónustu, tryggja að erlend ferðaþjónustufyrirtæki starfi samkvæmt íslenskum reglum og stuðla að því að ferðamenn heimsæki landsbyggðina í auknum mæli? Þetta eru þær spurningar sem Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir, ráðherra ferðamála, hefur óskað eftir því að ferðamálaráð komi með svar við í síðasta lagi í lok ágústmánaðar. En hlutverk ferðamálaráðs er meðal annars að veita ráðherra ráðgjöf og umsagnir um breytingar á lögum og reglum.
Óeðlilegt forskot óskráðrar gistingar
Í bréfi sem ráðherra sendi til ferðamálaráðs fyrir helgi er óskað eftir tillögum um viðbrögð við þessum þremur ofangreindu viðfangsefnum og þar er hvert og eitt þeirra skilgreint sérstaklega. Fyrsta verkefnið snýr að mögulegri misnotkun og óeðlilegu samkeppnisforskoti deilihagkerfisins á markaði fyrir gistingu. „Gerðar verði tillögur um aðgerðir til að hindra svarta atvinnustarfsemi í gistiþjónustu í deilihagkerfinu og metið verði hvort, og þá á hvaða hátt, lögleg en umsvifamikil starfsemi á þessu sviði hafi óeðlilegt samkeppnisforskot gagnvart hefðbundinni gistiþjónustu hvað varðar lagalegt umhverfi,“ segir í erindi ráðherra. En líkt og kom fram í frétt Túrista í vor þá seldi bandaríska gistimiðlunin Airbnb 1,3 milljónir gistinátta hér á landi í fyrra sem er þriðjungur allra hótelgistinga á Íslandi. Umsvif fyrirtækisins eru því mjög mikil hér á landi og tekjur íslenskra leigusala af sölu heimagistingar í gegnum Airbnb eru mun hærra en gerist og gengur í löndunum í kringum okkur.
Ólögmæt starfsemi í fólksflutningum og fararstjórn
Töluverð umræða hefur verið um sókn erlendra ferðaþjónustufyrirtækja á íslenska markaðnum og þá sérstaklega fyrirtækja sem flytja hingað eigin rútur og fararstjóra. Ferðamálaráði er ætlað að finna leiðir til að tryggja betur, en þegar er gert, að þessir aðilar fullnægi öllum kröfum sem þeim ber, meðal annars varðandi vinnurétt, gjöld, skráningu o.þ.h. „Metið verði hvort og þá með hvaða hætti þessir aðilar hafi óeðlilegt samkeppnisforskot gagnvart innlendum aðilum og hvort tilefni sé til að breyta lögum eða reglum til að koma í veg fyrir slíkt forskot“. Einnig skal metið hvort tilefni sé til að stemma stigu við þessari starfsemi með einhverjum hætti, til dæmis með auknum kröfum.
Styrking krónunnar veikir landsbyggðina
Verðlagsþróun hér á landi hefur verið erlendum ferðamönnum óhagstæð síðustu misseri. Íslenska krónan hefur t.a.m. styrkst um fjórðung gagnvart evru og um 38 prósent gagnvart breska pundinu sl. 2 ár. Í bréfi Þórdísar Kolbrúnar til ferðamálaráðs segir að gera megi ráð fyrir að þessar breytingar komi verst niður á ferðaþjónustu á landsbyggðinni. Af þeim sökum er óskað eftir tillögum um aðgerðir sem stjórnvöld geti gripið til að stuðla að því að ferðamenn heimsæki landsbyggðina í auknum mæli, til dæmis með samgöngubótum, markaðs- og kynningarstarfi, jöfnun aðstöðumunar með einhverjum hætti, eða öðrum aðgerðum. En eins og kom fram í svörum ráðherra ferðamála við spurningum Túrista nýverið þá bindur hún vonir við að hægt verði að bjóða upp á beint flug til Ísafjarðar og Egilsstaða frá Keflavíkurflugvelli líkt og nú er í boði til og frá Akureyri. „Slíkt myndi gjörbreyta forsendum varðandi heilsársferðaþjónustu á þessum stöðum,“ sagði Þórdís Kolbrún.
Í ferðamálaráði sitja Halldór Benjamín Þorbergsson, Ingibjörg Guðjónsdóttir, Sævar Skaptason og Þórir Garðarsson tilnefnd af Samtökum ferðaþjónustunnar, Aldís Hafsteinsdóttir og Hjálmar Sveinsson tilnefnd af Sambandi íslenskra sveitarfélaga, Ásbjörn Björgvinsson og Díana Mjöll Sveinsdóttir tilnefnd af Ferðamálasamtökum Íslands og Jón Ásbergsson tilnefndur af Íslandsstofu. Formaður er Unnur Valborg Hilmarsdóttir og Eva Björk Harðardóttir er varaformaður en þær tvær voru skipaðar af Þórdísi Kolbrúnu í apríl sl.
