Í byrjun hvers mánaðar sendir Icelandair tilkynningu til kauphallarinnar þar sem finna má tölur yfir fjölda farþega, framboð og sætanýtingu í nýliðnum mánuði. Og samkvæmt hefðinni senda forsvarsmenn WOW air frá sér fréttatilkynningu með sambærilegum upplýsingum nokkrum dögum síðar. Í þessum uppgjörum íslensku flugfélaganna eru hins vegar ekki að finna nákvæmar tölur um þróun fargjalda.
Þess háttar upplýsingar veita hins vegar norrænu flugfélögin SAS og Norwegian og í uppgjöri þess síðarnefnda, fyrir nýliðinn apríl, kom í ljós að meðalfargjöld þessa stærsta flugfélags Norðurlanda lækkuðu um 16% í apríl í samanburði við sama tíma í fyrra. Af því tilefni var haft eftir Björn Kjos, forstjóra Norwegian, að meginskýringin á þessari miklu verðlækkun er sú að félagið hafði á boðstólum mikið af ódýrum farmiðum í apríl. Fyrstu þrjá mánuði ársins lækkuðu fargjöldin hjá Norwegian að jafnaði minna eða um 1%.
Ekki sama þróun hér á landi
Leiðakerfi Norwegian hefur farið ört stækkandi og sérstaklega þegar kemur að flugi yfir Norður-Atlantshafið. Félagið á því í beinni eða óbeinni samkeppni við Icelandair og WOW air á fjöldamörgum flugleiðum milli Evrópu og Norður-Ameríku. Í ljósi þess að íslensku félögin tvö bjóða oft lág fargjöld á þessum leiðum, á sama hátt og Norwegian gerir, þá mætti ætla að þróun fargjalda hafi verið sambærileg hjá Icelandair og WOW air.
Það er þó ekki raunin því þar hefur farmiðaverðið farið hækkandi samkvæmt upplýsingum frá félögunum tveimur en þó með ólíkum afleiðingum. Í uppgjöri Icelandair, fyrir fyrsta ársfjórðung, kom fram að meðalverð hefðu hækkað en á sama tíma hefur sætanýtingin farið lækkandi. Sérstaklega í nýliðnum apríl eins og sjá má á töflunni hér fyrir neðan. Skýringuna á þeirri þróun mun meðal annars vera að finna í verðlagningunni samkvæmt Guðjóni Arngrímssyni, upplýsingafulltrúa Icelandair. „Eins og var tekið fram á kynningarfundi okkar um daginn þá höfum við ekki tekið þátt í verðstríði af fullum þunga til þess eins að halda uppi markaðshlutdeild á viðkomandi mörkuðum.“
Almenn pressa á fargjöld
Hjá WOW air hafa hlutirnir þróast á annan hátt því þar hefur verðið hækkað og sætanýtingin líka. Öfugt við það sem gerst hefur hjá Icelandair en eins og sjá má sjá á tölfunni hér fyrir neðan þá hefur sætanýtingin líka farið versnandi hjá Norwegian og SAS síðustu mánuði. „WOW air hefur séð hækkun á meðalfargjöldum það sem af er þessu ári. Í apríl hækkuðu meðalfargjöld lítillega, en tímasetning á páskum í samanburði við árið í fyrra hefur áhrif á samanburð á milli ára,“ segir Svanhvít Friðriksdóttir, talskona flugfélagsins. Aðspurð um hvernig þetta rími við þá fullyrðingu Skúla Mogensen, forstjóra WOW air, að fargjöld væru ekki á uppleið þá segir Svanhvít að það sé alveg rétt að almennt hafi verið pressa á lækkun fargjalda. „Hins vegar sáum við á fyrsta ársfjórðungi að flugverð hjá okkur hafa að meðaltali hækkað. En almennt séð teljum við að flugverð muni lækka næstu mánuði,“ útskýrir Svanhvít.
Telja olíuverðið hafa áhrif
Sýn stjórnenda Icelandair á verðþróunin næstu missera er önnur því Guðjón Arngrímsson segir að hjá Icelandair er talið líklegt að hækkandi eldsneytisverð leiði til þess að meðalfargjöld hækki. En í því samhengi má benda á að olíuverð er í dag nærri helmingi hærra en það var fyrir ári síðan en kaup á þotueldsneyti vegur þungt í rekstri flugfélaga.
Þess má geta að Icelandair, SAS og Norwegian eru allt fyrirtæki á hlutabréfamarkaði og verða því að veita gefa út farþegatölur mánaðarlega en það þyrfti WOW air ekki að gera þar sem félagið er ekki skráð á markað. Enn sem komið er hefur flugfélagið ekki birt afkomutölur sínar fyrir síðasta ár en WOW mun hafa velt um 50 milljörðum í fyrra. Það er vísbending um að tekjur á hvern farþega hafi lækkað um fimmtung árið 2017 líkt og Túristi benti nýverið á.
