Bláskógabyggð, Rangárþing eystra, Mýrdalshreppur, Skaftárhreppur, Hornafjörður, Reykjanesbær, Suðurnesjabær, Vogar á Reykjanesskaga og Skútustaðahreppur eru þau sveitarfélög sem finna mest fyrir niðursveiflu í ferðaþjónustu þegar horft er til samdráttar í útsvari. Þetta sýnir ný samantekt Byggðastofnunar þar sem mikilvægi ferðaþjónustunnar greind eftir svæðum og sveitarfélögum þegar kemur að atvinnuástandi. Niðurstöður leiða í ljós að mörg sveitarfélög verða fyrir miklum búsifjum vegna ástandsins en að mati Byggðastofnunar verða fyrrnefnd níu sveitarfélög fyrir þyngstu högginu samkvæmt því sem segir í tilkynningu frá Samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytinu. Ráðuneytið fól Byggðastofnun að vinna samantektina fyrir mánuði síðan og leggja sérstaka áherslu á svæði þar sem ferðaþjónusta hefur haft mikla þýðingu varðandi atvinnutekjur og fjármál sveitarfélaga.
„Greiningin staðfestir að hrun ferðaþjónustunnar hefur gríðarleg áhrif á sveitarfélög landsins. Hún gefur einnig góðar vísbendingar um hvaða sveitarfélög og svæði í byggðalegu tilliti kunni að standa verst að vígi. Það er afar mikilvægt að hafa skýra mynd af stöðunni til þess að stjórnvöld og sveitarfélög geti brugðist vel við og hafið uppbyggingu að nýju,“ segir Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra, í frétt á vef Stjórnarráðsins.
Í samantektinni er gerð greining á því hvar höggið af ferðaþjónustunni verður harðast, sérstaklega með tilliti til atvinnuleysis og lækkunar atvinnutekna. Í útreikningunum voru settar upp þrjár sviðsmyndir. Bjartsýn sviðsmynd sem gerir ráð fyrir 30 prósent minna atvinnuleysi, miðmynd sem gerir ráð fyrir að atvinnuleysi verði það sama næstu tólf mánuði og það er áætlað í maí og loks svartsýn mynd sem gerir ráð fyrir að atvinnuleysi aukist og verði 30 prósent meira næstu tólf mánuði. Einnig var áætlaður samdráttur á atvinnutekjum eftir helstu greinum, sem tengjast ferðaþjónustu, miðað við atvinnutekjur á árinu 2019. Þar er m.a. stuðst við erlenda kortaveltu og áætlun um samdrátt á henni.
Ráðuneytið óskaði eftir því við Byggðastofnun að sambærileg greining verði unnin fyrir höfuðborgarsvæðið og er sú vinna hafin. Það kemur þó fram í hinni nýju skýrslu Byggðastofnunnar að lækkun útsvarsstofns Reykjavíkurborgar megi áætla átta prósent næstu tólf mánuði miðað við óbreytt atvinnuleysi. Það nemur 6,9 milljörðum en í því samhengi má rifja upp að mati sérfræðinga borgarinnar sjálfrar þá voru beinar og óbeinar tekjur Reykjavíkurborgar af ferðaþjónustu árið 2018 tæpir 10,5 milljarðar króna en kostnaðurinn rúmum 18,7 milljörðum. Kostnaður umfram tekjur var því rúmlega 8,3 milljarðar að mati borgarinnar.
