Icelandair gaf það út í byrjun vikunnar að ákveðið hefði verið að hefja söluferli ferðaskrifstofunnar Iceland Travel. „Þessi ákvörðun er í takt við stefnu Icelandair Group að leggja höfuðáherslu á kjarnastarfsemi félagsins, flugrekstur,“ segir í tilkynningu félagsins.
Þetta er sama skýring og gefin var í ársbyrjun 2019 þegar Icelandair boðaði sölu á Iceland Travel vegna áherslubreytinga í rekstri samsteypunnar. Rúmu einu ári fyrr hafði verið hætt við sameiningu Gray Line og Iceland Travel. Heimildir Túrista herma að í lok síðasta árs hafi átt sér stað söluviðræður við Kynnisferðir en þær hafi engu skilað.
Nú þegar heimsfaraldurinn hefur lamað ferðaþjónustu heimsins þá á að gera þriðju opinberu tilraunina til að koma Iceland Travel í verð.
Viðmælendur Túrista, í hópi forsvarsmanna íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja, eru hugsi yfir tímasetningunni og líka verðmæti Iceland Travel.
Forstjóri Icelandair telur þetta þó góðan tíma til að hefja undirbúning að sölu Iceland Travel en ekki standi til að selja Vita, aðra ferðaskrifstofu í eigu samsteypunnar, enda sé rekstur hennar skilgreindur sem hluti af flugstarfsemi Icelandair Group.
Icelandair ætti einnig að selja Vita
„Við höfum borið virðingu fyrir Iceland Travel sem hefur verið með fullt af öflugu fólki og unnið mjög vel í gegnum tíðina. Á hinn bóginn hafa tengslin við Icelandair, og sú forgjöf sem þau hafa líklega veitt ferðaskrifstofunni, skekkt samkeppnisstöðuna. Það er því af hinu góða að Icelandair losi sig við rekstur Iceland Travel og ég hefði vilja sjá það sama með Vita,“ segir Sævar Skaptason, framkvæmdastjóri Bændaferða og Hey Iceland.
Spurður hvort hann telji marga áhugasama um kaup á Iceland Travel þá svarar Sævar því til að hann geti lítið tjáð sig um hvort að þeir séu til staðar en kaupverðið muni örugglega endurspegla ástandið.
Ferðageirinn fagnar því ef Icelandair einbeitir sér að fluginu
„Verðmætin eru fyrst og fremst í vörumerkinu en það er búið að segja upp stórum hluta af starfsmönnum fyrirtækisins og því má setja spurningamerki við verðmæti þeirrar þekkingar sem er í fyrirtækinu i dag,“ segir Sævar.
„Ferðageirinn mun fagna því ef Icelandair einbeitir sér að sinni kjarnastarfsemi enda þurfum við á þeim að halda sem öflugu flugfélagi,“ bætir framkvæmdastjóri Bændaferða og Hey Iceland við.
Tveir mínusar verða ekki endilega plús
Sem fyrr segir hefur Icelandair gert tilraunir síðustu ár til að selja rekstur Iceland Travel. Annar viðmælandi Túrista, sem óskar nafnleyndar, rifjar upp að þegar stjórn Icelandair Group reyndi að koma ferðaskrifstofunni í verð árið 2019 þá hafi ekki margir áhugasamir kaupendur gefið sig fram.
„Rekstur Iceland Travel, án stuðnings Icelandair, yrði nýjum aðila þungur í skauti og umtalsverð áskorun. Nú eru framundan umtalsverðar áframhaldandi hagræðingaraðgerðir og ef horft er til sameininga þá þurfa tveir mínusar ekki endilega að verða að plús. Staðan nú er mögulega öðruvísi en í upphafi 2019. Menn geti hafist handa með hreinna borð en ella og ýmis kostnaður hefur lækkað eða horfið. Á sama tíma hafa tekjur orðið að engu,“ segir þessi ónefndi forsvarsmaður íslensks ferðaþjónustufyrirtækis.
Bogi Nils Bogason, forstjóri Icelandair Group, telur hins vegar tækifæri felast í sameiningum í íslenskum ferðageira.
„Það eru talsverðar breytingar að eiga sér stað í íslenskri ferðaþjónustu. Tækifæri til að sameina og hagræða og þar getur Iceland Travel spilað stórt hlutverk, segir Bogi.
Áhugi klárlega til staðar
Annar stjórnandi í greininni, sem einnig óskar nafnleyndar vegna smæðar íslenska markaðarins, segir að Iceland Travel sé í raun verðlaust eins og staðan er í dag vegna heimsfaraldursins en innan fyrirtækisins séu þó verðmæt viðskiptasambönd. „Áhugi á ferðaskrifstofunni er því klárlega til staðar enda á íslensk ferðaþjónusta sér bjarta framtíð,“ bætir viðkomandi við.
Hann segist telja að með sölunni sé Icelandair einfaldlega að reyna að sækja allt það lausafé sem félagið getur náð í við þessar aðstæður sem nú ríkja. En þegar Iceland Travel var boðið til sölu fyrir tveimur árum síðan mun verðmiðinn hafa hljóðað upp á 1,5 til 2 milljarða króna.
Mega ekki nota ríkislánið til stuðnings ferðaskrifstofurekstri samsteypunnar
Þegar Alþingi veitti samþykki sitt í haust fyrir 120 milljón dollara lánalínu til Icelandair (15,6 milljarðar kr.) þá var sett inn skilyrði um að féð mætti aðeins nota í flugrekstur. Þar með getur Icelandair ekki nýtt lánsupphæðina í annan samkeppnisrekstur, t.d. ferðaskrifstofur Icelandair samsteypunnar.
Það skilyrði gæti líka verið ein ástæða þess að Iceland Travel er nú sett á sölu segir einn þeirra sem Túristi ræddi við.
„Innan Icelandair Group sjá þau mögulega fram á það að þurfa að ganga á lánalínur ríkisins fyrr en seinna í ljósi þess hverjar horfurnar eru á mörkuðum. Þá er væntanlega betra að vera laus frá þeim bagga sem Iceland Travel hefur verið flugfélaginu þar sem eignarhaldið flækir eins og við vitum nýtingu Icelandair Group á því lánsfé sem ábyrgt er af ríkinu.“
Velta Iceland Travel lækkaði um þrjátíu prósent árið 2019 og nam þá 62 milljónum evra. Það jafngildir 9,3 milljörðum króna á meðalgengi ársins 2019. Hagnaðurinn var 194 milljónir króna eða 1,3 milljónir evra.
