Fjöldi landa hefur tekið upp hertar ferðareglur til að hefta útbreiðslu ómíkrón afbrigðis kórónaveirunnar. Það ríkir því töluverð óvissa í evrópskum ferða- og fluggeira um hversu neikvæð áhrif þetta nýja afbrigði mun hafa. Greinendur stórbankans HSBC hafa teiknað upp þrjár ólíkar sviðsmyndir þar sem staðan er metin út frá því hversu vel eða illa bóluefnin ráða við ómíkrón.
Túristi fékk leyfi fyrir að birta hluta af niðurstöðunum.
Létt högg
Í ljós kemur að bóluefni koma í veg fyrir alvarleg veikindi vegna ómíkrón afbrigðisins. Stjórnvöld víða um heim draga því fljótlega í land með hertar aðgerðir og áhrifin á sölu ferðalaga næsta sumars verða lítil. Lausafjárstaða flugfélaga heldur því áfram að batna. Hins vegar verður ekki komið í veg fyrir minni sölu á ferðum nú í desemver og eftirspurn eftir skíðaferðum gæti orðið minni, alla vega í byrjun þeirrar vertíðar.
Þegar allt er samantekið þá seinkar batanum í flug- og ferðageiranum um einn ársfjórðung vegna þessarar mildu útgáfu af ómíkrón krísunni. Fjárfestar ættu því að vera þolinmóðir að mati greinenda HSBC.
Þyngra högg
Hér er horft til þess að bóluefnin ráði ekki nægjanlega vel við nýja afbrigðið. Ferðatakmarkanir verða því áfram hertar og munu gilda langt fram á fyrsta fjórðung næsta árs. Framboð á alþjóðaflugi gæti því aftur farið niður fyrir helming af því sem var fyrir heimsfaraldur. Í því samhengi má rifja upp að Icelandair stefnir á 70 prósent afköst eftir áramót.
Af þessu leiðir að eftirspurn eftir flugi verður lítil næstu vikur og ferðalög takmörkuð á fyrstu mánuðum næsta árs. Sala á páskaferðum verður dræm. Aftur á móti er í þessari sviðsmynd gert ráð fyrir að breytingar á bóluefnum skili fljótt árangri og sumarvertíð ferðageirans verði bjargað að mestu.
Ef þessi staða kæmi upp þá hefði hún í för með sér töluverðar fjárhagslegar áskoranir. Lausafjárstaða flugfélaga myndi veikjast, m.a. vegna endurgreiðslna á ferðum og uppgjörs á kostnaði sem stofnað var til áður en ómíkrón kom til sögunnar. Þar með kæmi á ný til tímabundinna uppsagna á starfsfólki.
Þau flugfélög í Evrópu sem talin voru standa vel fyrir ómíkrón munu koma sér í gegnum þessa kreppu en þau sem standa veikt gætu fallið að mati HSBC. Eins gæti þetta orðið til þess að stjórnvöld víða um heim verði að styðja enn frekar við fluggeirann, bæði með hlutafé, lánsfé eða styrkjum.
Þungt högg
Ef bóluefnin reynast gagnlaus í baráttunni við ómíkrón þá verða ferðatakmarkanir enn harðari á nýju ári og langvarandi. Framboð á millilandaflugi yrði um fjórðungur af því sem var árið 2019. Fjárhagslega yrði þetta gríðarlega áskorun fyrir evrópska fluggeirann og framtíð margra flugfélaga yrði í höndum ráðamanna. Flugfélög sem voru sterk fyrir ómíkrón þurfa að leita til hluthafa eftir auknu fé. Þau sem stóðu verr reiða sig á opinberan stuðning eða fara í þrot. Ef þessi dökka mynd verður að veruleika þá reikna greinendur HSBC með því að einhver þeirra nýju flugfélaga sem komið hafa inn á markaðinn muni falla vegna ófullnægjandi fjármögnunar og takmarkaðs opinbers stuðnings.
Ef áhrif ómíkrón verða þetta alvarleg þá má reikna með að bati evrópskra fluggeirans dragist um eitt ár í viðbót. Flugvellir og birgjar flugfélaga myndu einnig finna fyrir þessu þunga höggi.
