Á sama tíma og notkun erlendra greiðslukorta eykst hjá bílaleigum, hótelum og veitingastöðum þá dregst hún saman hjá öðrum ferðaþjónustufyrirtækjum. Í nýliðnum júní nam samdrátturinn 1,3 milljarði króna eða nærri þriðjungi í samanburði við júní árið 2019.
Þetta sýna tölur Rannsóknarseturs verslunarinnar en þar er erlend kortavelta hjá íslenskum ferðaskrifstofum, ferðaskipuleggjendum, bátaleigum og markaðssetningarfyrirtækjum sett undir hattinn „Ýmis ferðaþjónusta“ og hefur vægi flokksins minnkað hratt. Í júní 2019 var hlutdeildin 17 prósent af allri erlendri kortaveltu hér á landi en í nýliðnum júní var hluturinn rétt um tíund.
Skýringin liggur ekki aðeins í verðlagningu og stöðu krónunnar heldur aðallega í þeirri staðreynd að umsvifamikil ferðaþjónustufyrirtæki hafa fært viðskipti sín frá íslenskum færsluhirðum til erlendra. Og fleiri íhuga að gera slíkt hið sama líkt og Túristi hefur greint frá.
Tölur Rannsóknarseturs verslunarinnar byggja hins vegar eingöngu á upplýsingum frá Valitor, SaltPay, Rapyd og Netgíró. Á þetta er bent í gagnasafni rannsóknarsetursins en ekki í þeim tilkynningum sem sendar eru fjölmiðlum.
„Það ætti að koma skýrt fram að gögnin ná ekki til allrar kortaveltu íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja heldur aðeins þeirra sem skipta við íslenska færsluhirða. Um leið þyrfti að leggja mat á hvað vanti upp á. Erum við þar að tala um 10 eða 20 prósent?,” segir Skarphéðinn Berg Steinarsson, ferðamálastjóri, aðspurður um stöðuna.
Upplýsingar um kortaveltu hafa lengi verið ein helsta mælistikan á gang mála í ferðaþjónustunni og í ársbyrjun gerði ráðherra ferðamála tveggja ára þjónustusamning við Rannsóknarsetur verslunarinnar. Í tilkynningu sagði að sérstök áhersla yrði lögð á gagnavinnslu sem tengist neyslu ferðamanna hér á landi.
Í ljósi þess að ferðaþjónustufyrirtæki hafa nú þegar flutt kortaviðskipti sín til útlanda og fleiri íhuga að fara sömu leið þá má ljóst vera að upplýsingarnar sem fást úr núverandi gagnasafni verða takmarkaðri en áður var.
Hjá Rannsóknarsetri verslunarinnar er því unnið að því að fá upplýsingar um kortaveltu frá erlendum færsluhirðum og Skarphéðinn ferðamálastjóri segir mikilvægt að fá þær tölur inn í gagngrunninn. Hann efast þó um að það verði einfalt að fá þessar upplýsingar frá útlöndum.
Skarphéðinn bendir líka á annan annmarka við kortatölur Rannsóknarseturs verslunarinnar og það er sú staðreynd að erlend kortaviðskipti í íslenskum netverslunum er hluti af þeirri tölu sem eignuð er erlendum ferðamönnum. Jafnvel þó þarna séu í raun aðeins útlendingar að versla heiman frá sér við íslenskar netverslanir. Þessi velta fer undir flokkinn „Önnur verslun“ og nam veltan í honum um 1,2 milljörðum króna í júní. Hversu stór hluti af upphæðinni tengist netverslun er þó ekki vitað líkt og Túristi hefur áður fjallað um.
Á það hefur einnig verið bent hjá forsvarsfólki íslenskra ferðaþjónustufyrirtækja að ferðamenn nota greiðslukort í meira mæli en áður, til að mynda á kostnað bankamillifærslna. Þar með ætti því að fara varlega í að fullyrða að hver og einn ferðamaður eyði meiru í dag en áður líkt og Þórir Garðarsson, stjórnarformaður Allrahanda Grayline, fjallaði um hér á síðunni.
