Samfélagsmiðlar

Borga nú þegar milljarða króna fyrir losunarheimildir

Evrópusambandið tók upp viðskiptakerfi með losunarheimildir fyrir flug árið 2012. Síðan þá hefur verðið á mengunargjaldinu tuttugufaldast. Íslenskum stjórnvöldum hugnast ekki boðaðar breytingar á kerfinu.

Í fyrra greiddu íslensku flugfélögin um 60 milljarða fyrir þotueldsneyti. Nú hefur verð að olíu fallið en kostnaðurinn við losunarheimildir hækkar aftur á móti umtalsvert.

Markaðsvirði þeirra losunarheimilda sem Icelandair fær úthlutað endurgjaldslaust í ár er um 2,4 milljarðar króna í dag. Play þarf að borga fyrir alla sína mengun en á því verður breyting á næsta ári. Þessar fríu heimildir heyra sögunni til í síðasta lagi árið 2027 .

Sú niðurfelling er hluti af áætlun Evrópusambandsins um að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda í Evrópu og hafa íslensk stjórnvöld reynt að vekja athygli forsvarsfólks Evrópusambandsins á að þessar breytingar muni hafa mjög neikvæð áhrif á samgöngur til og frá Íslandi. Verð á flugi héðan muni hækka meira en annars staðar í Evrópu og eins veiki breytingin til muna samkeppnisstöðu íslenskra flugfélaga á markaðnum fyrir ferðir milli Evrópu og Norður-Ameríku.

Í svarbréfi Ursulu von der Leyen, forseta framkvæmdastjórnar ESB, til Katrínar Jakobsdóttur, forsætisráðherra, er bent á að þessar breytingar, sem Evrópuþingið samþykkti í desember sl., séu aðeins aðlögun á núverandi viðskiptakerfi með losunarheimildir.

Sænski flugvélaframleiðandinn Heart vinnur í samtarfi við flugfélög, þar á meðal Icelandair, að þróun rafvéla sem gætu hentað í innanlandsflug.

Það kerfi var tekið upp árið 2012 og þá var kostnaður flugfélaganna við kaup á viðbótar losunarheimildum lítill. Hver heimild kostaði innan við fimm evrur en hefur síðan þá tuttugufaldast enda fór markaðsverðið í fyrsta sinn yfir 100 evrur á eininguna nú í febrúar.

Í dag er einingarverðið 94 evrur en var rétt um 25 evrur fyrir fimm árum. Þá var kostnaðurinn við að kaupa losunarheimildir samt farinn að vega þungt í rekstri flugfélaga. Í ársskýrslu Icelandair 2018 er sagt að verðhækkanir á losunarheimildum kalli á aukið eftirlit með þessum kostnaðarlið.

Hvorki Icelandair né Play veita upplýsingar í uppgjörum sínum eða ársskýrslum um hversu mikið félögin greiða í losunarheimildir. Túristi kemur líka að tómum kofanum þegar spurt er hversu mikið var greitt fyrir losunarheimildir í fyrra.

Það má samt ljóst vera að kostnaðurinn nemur milljörðum króna og verður ennþá hærri í ár. Ekki eingöngu vegna hækkandi markaðsverðs heldur fyrst og fremst vegna aukinnar flugumferðar og þar með meiri mengunar.

Icelandair fær reyndar úthlutaðar 174 þúsund einingar endurgjaldslaust í ár og er markaðsvirði þeirra í dag um 2,4 milljarðar króna. Gera má ráð fyrir að þessar fríheimildir dekki sem fyrr ríflega þriðjung af losuninni og Icelandair þarf því að greiða 3,5 til 4 milljarða fyrir umfram losunarheimildir í ár.

Hjá Play gæti kostnaðurinn í ár orðið um 2,0 til 2,5 milljarðar króna miðað við flugáætlun félagsins. Frá og með næstu áramótum fær Play í fyrsta sinn losunarheimildir endurgjaldslaust. Þær verða þó ekki eins margar og þær hefðu orðið í óbreyttu kerfi.

Nú er stefnt að því að draga jafnt og þétt úr vægi endurgjaldslausu eininganna. Frá og með ársbyrjun 2027 eiga þær að heyra sögunni til og þá verða evrópsk flugfélög að standa skil á allri sinni losun.

Um leið er lagt til að losunarheimildum á markaðnum verði fækkað um fjóra af hundraði og því viðbúið að verðið hækki enn frekar.

Icelandair og IðunnH2 hafa undirritað viljayfirlýsingu um kaup flugfélagsins á allt að 45 þúsund tonnum á ári af innlendu, sjálfbæru flugvélaeldsneyti frá árinu 2028 sem framleiða á í Helguvík í Reykjanesbæ.

Til viðbótar við þessar breytingar verður krafan um íblöndun flugvélaeldsneytis með vistvænu eldsneyti, SAF, aukin jafnt og þétt ár frá ári. Í dag er framleiðsla á þess háttar eldsneyti skammt á veg komin en nánast vikulega senda vestræn flugfélög frá sér fréttatilkynningar þar sem sagt er frá samningum um þróun eða kaup á því.

Í fyrrnefndu svarbréfi Ursulu von der Leyen til Katrínar Jakobsdóttur er einmitt bent á tækifærin sem blasa við Íslandi þegar kemur að framleiðslu á vistvænu eldsneyti.

Nýtt efni

Mitt inn í dimmum Grünheideskógi skammt frá Berlín hafa 80 manneskjur komið sér fyrir í kofum sem þau hafa byggt hátt uppi trjánum. Kofaþorpið eru bækistöðvar mótmælenda eða aðgerðarsinna eins og þau kalla sig. Einmitt inni í þessum sama skógi hyggst bandaríski rafmagnsbílaframleiðandinn Tesla stækka svokallaða gígaverksmiðju sem var tekin var í notkun í mars …

Lufthansa hefur náð samkomulagi við verkalýðsfélagið Verdi og þar með er endi bundinn á langa vinnudeilu við flugvallarstarfsfólk þýska flugfélagsins. Flugáætlun Lufthansa fer því ekki úr skorðum yfir páskana líkt og útlit var fyrir en félagið er með þrjár flugferðir til Íslands á áætlun sinni yfir hátíðarnar. Hinn nýi samningur Verdi og Lufthansa kemur í …

Það voru 561 þúsund skráðar gistinætur hér á landi í febrúar sem er um 2,5 prósent samdráttur í samanburði sama tímabil í fyrra. Ef tekið er tillit til hlaupársdagsins þá var fækkunin ennþá meiri eða nærri 6 af hundraði. Á hótelum landsins voru gistinæturnar 373 þúsund sem er ögn meira en í febrúar í fyrra …

Þegar Hagstofan leggur mat á breytingar á verðlagi þá er meðal annars horft til fargjalda, bæði í flug innanlands og til útlanda. Samkvæmt nýjum verðmælingum Hagstofunnar þá lækkaði farið frá Keflavíkurflugvelli um 5 prósent í mars en farþegar í innanlandsflugi þurftu að borga 16 prósent meira en í fyrra. Á sama tíma hækkaði verðlag í …

„Undanfarna mánuði hafa stjórnmálamenn og verkalýðsforingjar viðrað hugmyndir um að hækka virðisaukaskattshlutfall ferðaþjónustu í 24%. Almenn greining á grundvelli viðtekinnar þjóðhagfræði, sem SAF hefur látið vinna, bendir til þess að slík hækkun myndi almennt hækka verðlag og þar með verðbólgu á viðkomandi ári, lækka veltu í ferðaþjónustu, veikja samkeppnishæfni hennar, lækka verga landsframleiðslu og auka …

Xiaomi er hraðvaxta hátæknifyrirtæki í Beijing í Kína, stofnað fyrir 14 árum af frumkvöðlinum og milljarðamæringnum Lei Jun og félögum hans. Á síðasta ári var fyrirtækið í þriðja sæti á lista þeirra sem seldu flesta farsímana - næst á eftir Samsung og Apple. Xiaomi framleiðir og selur margskonar annan háþróaðan tæknibúnað og neytendavörur en samdráttur …

Fyrir rúmu ári var greint frá því að þýska Lufthansa-samsteypan hefði áhuga á að kaupa 40 prósenta hlut í ítalska þjóðarflugfélaginu ITA en niðurstaða hefur ekki enn fengist. Í janúar hóf Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins rannsókn á samkeppnisáhrifum þess að Þjóðverjarnir eignuðust stóran hlut í ítalska flugfélaginu sem lengi hefur verið stjórnvöldum á Ítalíu höfuðverkur.  Nú í …

Fyrir mánuði sendi Storytel frá sér fréttatilkynningu þar sem kynnt var ný þjónusta fyrir notendur. Brátt eiga hlustendur hljóðbóka möguleika á að velja nýjan lesara ef þeim líkar ekki innlesturinn. Valraddirnar eru allar skapaðar af vélmennum eða svokölluðum gervigreindarupplesurum.  Þetta nýja verkfæri Stoyrtel er tekið í gagnið vegna þess að 89 prósent af þeim sem …