Mikil eftirvænting hefur verið á Norðurlandi og Austurlandi vegna fyrirhugaðs áætlunarflugs þýska flugfélagsins Condor til Akureyrar og Egilsstaða í sumar. Condor tilkynnti með skömmum fyrirvara að fallið hefði verið frá áformunum – en flugið átti að hefjast um miðjan maí og standa fram í október.
Meðal þeirra sem unnu að því að opna augu Condor fyrir þessum möguleikum – að fljúga beint norður og austur í stað þess að láta duga að lenda á Keflavíkurflugvelli var Jóna Árný Þórðardóttir, framkvæmdastjóri Austurbrúar:
„Þetta eru náttúrulega vondar fréttir, það hefur gríðarleg vinna farið í að vinna að því að af þessu flugi yrði og að undirbúa móttöku farþega Condor hér. Hér höfum við öll lagt mikið á okkur undanfarna mánuði í undirbúningi fyrir flugið.”
Félagi Jónu Árnýjar í þeirri baráttu að vekja athygli flugfélaga á beinu flugi til Egilsstaða er Þráinn Lárusson, hótelhaldari og stjórnarmaður í Austurbrú:
„Þetta er auðvitað mikið áfall sem vekur í fljótu bragði upp ótal spurningar. Hins vegar þýðir ekki að leggja árar í bát. Það er ljóst að áhugi fyrir Norður- og Austurlandi er fyrir hendi. Það er ekki spurning. Ég verð þó að viðurkenna að ég var farin að hafa töluverðar áhyggjur af þessu vegna þeirra ástæðna sem ég hef margoft bent á, það er að það vantar aukna fjárfestingu hér til að taka við fleiri gestum yfir háannatímann. Ferðaskrifstofur tóku vel við sér í upphafi, þegar flugið var ákveðið, og ætluðu að taka mikið af sætum en þegar til kom virðist þeim ekki hafa gengið að taka frá það magn af gistingu sem þurfti með svo stuttum fyrirvara. Það þarf að hafa í huga að bókanir hjá okkur fyrir sumarið í sumar eru að stærstum hluta frá seinniparti ársins 2021.”
Hver er líkleg skýring á þessari ákvörðun, Jóna Árný?
„Condor hefur sjálft sagt það vera hversu seint var farið af stað með að markaðssetja flugið en það gerði þeim erfitt um vik varðandi gistingu. Þegar ferðaskrifstofur erlendis tóku við sér var þegar búið að bóka of mikið til að hægt væri að koma fyrir stórum hópum. Minni hópar og einstaklingar hefðu hins vegar vel fundið gistingu en slík bein markaðssetning var ekki farin nægilega af stað hjá Condor enda mun umfangsmeiri og tímafrekari en markaðssetning til ferðaskrifstofa eingöngu.”
Þráinn, hvaða áhrif hefur þessi ákvörðun, telur þú?
„Ég átta mig ekki á því í svipan. Þetta hefur held ég ekki mikil áhrif á bókunarstöðuna í sumar, ef nokkur, allavega ekki hjá mínu fyrirtæki þar sem það var það mikið bókað. Auðvitað verður minna um bókanir með skömmum fyrirvara, en það verður nóg hvort sem er.”
Ekkert uppgjafarhljóð er í Jónu Árný, sem tekur fljótlega við starfi bæjarstjóra Fjarðabyggðar – en íbúar þar standa nú í ströngu að vinna úr afleiðingum snjóflóða.
„Við höldum ótrauð áfram. Þetta hefur sýnt svo ekki verður um villst að það er eftirspurn eftir Austurlandi og það er bara spurning um tíma hvenær hingað verður reglulegt beint millilandaflug. Nú leggjumst við yfir það hvernig við getum bætt innviði í ferðaþjónustu, aukið gistirými o.fl. Svona ákvörðun má ekki verða til þess að fólk missi móðinn; áhuginn á að fljúga hingað fer vaxandi og við eigum bara að nota tímann eins vel og okkur er unnt.”
Norður á Akureyri voru líka bundnar miklar vonir við komu Condor. Arnheiður Jóhannsdóttir er framkvæmdastjóri Markaðsskrifstofu Norðurlands:
„Það eru okkur vonbrigði að Condor hafi ákveðið að fella niður flug til Akureyrar og Egilsstaða sem hefjast átti í maí. Eftirspurnin er til staðar en greinilegt að lengri tíma og meiri skuldbindingu hefði þurft til að láta þetta ganga upp fyrir sumarið. Við horfum auðvitað til þess í hverju flugverkefni sem fer af stað að skuldbindingin sé til lengri tíma og að aðilar hafi trú á áfangastaðnum og séu til búnir að leggja alla sína krafta með ferðaþjónustunni hér á svæðinu í verkefnið. Það er því von okkar að við náum Þýskalandi aftur inn í beinu flugi til Norður- og Austurlands enda var mikill áhugi á verkefninu og spenna fyrir því að verið sé að opna nýjar gáttir til landsins og að nýjar vörur og þjónusta séu í boði. Þennan áhuga höfum við fundið skýrt á vinnustofum og ferðasýningum sem við höfum sótt á undanförnum mánuðum.
Skýringin er væntanlega sú að væntanleg nýting í vélunum hefur verið undir væntingum. Aðrir áfangastaðir hafa kallað á að vélin verði nýtt í þau verkefni frekar en að taka þá áhættu og vinnu sem það í raun er að starta tveimur nýjum flugleiðum.
Áhrifin eru auðvitað mikil enda var hér um að ræða hátt í 50 flug inn á svæðið sem hefðu getað haft gríðarlega mikil jákvæð áhrif á ferðaþjónustuna, ekki síst flugin sem náðu fram á haustið. Hér hefur verið unnin mikil undirbúningsvinna sem auðvitað fer að einhverju leyti í súginn en að einhverju leyti er þetta vinna sem mun nýtast fyrir aðra áfangastaði og þróun tengda þeim.
Hvað segir Jóna Árný um það: Fer mikil vinna í súginn?
„Ég ætla að vera jákvæð og segja nei, ég trúi því að öll þessi vinna nýtist okkur, bæði til að búa betur í haginn fyrir ferðamenn á leið til okkar og til að vinna áfram að því að koma á beinu flugi að utan.“
Þráinn Lárusson á Hallormsstað er sama sinnis:
„Ég held að þessi vinna muni nýtast í framhaldið enda hef ég fulla trú á þessu markaðssvæði. Það að þetta þekkta flugfélag tók ákvörðunin um að fljúga hingað er til marks um að Norður- og Austurland er áhugavert markaðsvæði sem á mikið inni og bara spurning um tíma hvenær það tekst að koma á slíku flugi. Það er styttra í það en margir halda og þegar það gerist verðum við bara betur undir það búin.
Okkar verkefni hlýtur svo í framhaldinu að gera svæðið að enn betri kosti fyrir ferðamenn.
Huga þarf enn betur að innviðum í ferðaþjónustu, auka gistirými o.fl. Svona ákvörðun verður ekki til þess að fólkið hér missi móðinn við erum vön mótlæti; áhuginn á að fljúga hingað fer vaxandi það er ekki spurning.”
Hafði verið ráðist í fjárfestingar vegna komu Condor, Jóna Árný?
„Ég þori ekki að segja til um umfangið en við vitum að flugið vakti aukna athygli á Austurlandi og ýmislegt jákvætt hefur gerst undanfarna mánuði. Ég ítreka hins vegar, að ég tel að allt jákvætt sem hefur gerst muni nýtast við að taka á móti ferðamönnum hér í fjórðungnum á næstu mánuðum. Þetta sýnir svo ekki er um villst að það er þörf fyrir aukna fjárfestingu í landshlutanum og við væntum þess að bæði fjárfestar og rekstraraðilar vinni að þeim málum á næstu misserum. Við vitum að það er erfitt að komast á þann stað að byggja undir heilsársstarfsemi en það er greinilegt að við verðum líka að stækka sumarið svo við komumst þangað.”
Arnheiður á Akureyri hefur lýst eftir meiri fjárfestingu í innviðum á Norðurlandi. En veldur ákvörðun Condor bakslagi?
„Fjárfestingar vegna Condor hafa ekki verið miklar enda undirbúningstíminn ekki verið langur. Því má segja að skaðinn fyrir svæðin sé helst í framtíðartekjum sem hefðu getað orðið af þessu flugi. Hinsvegar má segja að þessi niðurstaða sýni okkur enn og aftur hversu mikilvægt er að horfa á uppbyggingu flugsins sem langtímaverkefni. Nauðsynlegt er að öll sem að því koma átti sig á að ekki er verið að tjalda til einnar nætur og hafa þarf úthald í verkefnið og þjónustuna við flugfélögin. Markaðssetning á Íslandi er áfram gríðarlega mikilvæg, ekki síst til að fjölga flugverkefnum að vetri til og á jaðartímum. Staða á beinu flugi um Akureyrarflugvöll er þrátt fyrir þetta bakslag betri en áður hefur verið og við höldum ótrauð áfram ásamt samstarfsaðilum okkar inn í næstu verkefni með bjartsýnina að leiðarljósi og trúna á það að þannig getum við breytt þróun ferðaþjónustu á Íslandi og styrkt áfangastaðinn Ísland til lengri tíma.“
Þorvaldur Lúðvík Sigurjónsson er framkvæmdastjóri Niceair. Hann hafði fagnað komu Condor til Akureyrar og sagt að með meiri áhuga styrktist svæðið. Hver eru hans viðbrögð við tilkynningunni um að Condor væri hætt við?
„Þetta kemur ekki alveg á óvart, en sjálf frestuðum við Düsseldorf-flugi okkar um eitt ár þar sem þýskar ferðaskrifstofur töldu sig ekki geta tryggt gistirými í Norður- og Austurlandi fyrir sína hópa. Það er að verða gömul tugga að gistirými á svæðinu er að mestu uppselt yfir sumarmánuðina og því ekki alveg óvænt að þetta komi á daginn.
Vonandi nýta þeir tímann vel fram til 2024 og undirbúa endurkomu, því það hefði sannarlega verið góð viðbót að sjá flug þeirra um Akureyri og Egilsstaði.“
Steingrímur Birgisson, Forstjóri Hölds – Bílaleigu Akureyrar, lýsir vonbrigðum eins og aðrir með þessa niðurstöðu:
„Þetta er auðvitað sorglegt enda bundnar töluverðar vonir við þetta flug og margir ferðaþjónustuaðilar farnir að undirbúa sig fyrir þessi flug, ráða aukafólk ofl. Kemur samt því miður ekki mjög á óvart því markaðssetning þessa flugs virtist hafa farið mjög seint og hægt í gang – hreinlega vissu margir ekki af þessu fyrr en um seint og síðir. Héðan frá séð, þá vantaði töluvert uppá markaðssetningu þessa flugs.“
Auk þess að gegna formennsku í Samtökum ferðaþjónustunnar á og rekur Bjarnheiður Hallsdóttir ferðaskrifstofuna Katla DMI. Hvernig bregst hún við þessum fréttum:
„Þetta er í fyrsta lagi mjög leitt að heyra, þar sem flug til Egilsstaða og Akureyrar samræmist þeirri stefnu vel að efla ferðaþjónustu á landsbyggðinni og stuðla að lengri dvöl ferðamanna í þeim landshlutum sem við á. Líkleg skýring þykir mér að Condor hafi einfaldlega tekið ákvörðun um þessi flug of seint, þ.e. eftir að stærstu ferðaheildsalarnir í Þýskalandi voru búnir að gera sínar áætlanir og bóka eða fela íslenskum ferðaskrifstofum að bóka fyrir sína viðskiptavini miðað við flug til Keflavíkur. Þeir sem síðan þrátt fyrir það hefðu viljað nýta flugið, hafa svo verið of seint á ferð til að tryggja sér gistingu og jafnvel aðra þjónustu, bæði í nágrenni flugvallanna og svo áfram, hvert sem ferðinni var heitið. Eftirspurn einstaklinga á eigin vegum hefur ekki dugað til.
Það er mikilvægt og í raun nauðsynlegt fyrir framhaldið að þau flugfélög sem hyggja á flug til þessara valla séu tilbúin til að skuldbinda sig yfir lengri tíma, þar sem það tekur tíma að markaðssetja nýja flugvelli og koma þeim á kortið, sérstaklega hjá ferðaheildsölum. Það er vonandi að Condor sé tilbúið að taka upp þráðinn fyrir næsta ár og vera þá fyrr á ferðinni með að tilkynna flugáætlun og ekki væri verra ef ekki væri eingöngu einblínt á háannatímann.“
