Ríkisstjórnin kynnti í gær aðgerðir til að draga úr verðbólgu og um leið auka tekjur hins opinbera um 18 milljarða króna. Auknar álögur á ferðaþjónustu eiga að skila um fimmtungi af þeirri upphæð eða 2,7 milljörðum króna. Er þar horft til nýrrar álagningar á skemmtiferðaskip og endurupptöku gistináttagjalds eins og fram kom í máli fjármálaráðherra í fréttum RÚV.
Gistináttagjaldið lagt af tímabundið þegar heimsfaraldurinn hófst en það var fyrst innleitt árið 2012.
Þá var hins vegar ekki tekinn upp þrepaskiptur gistináttaskattur, eins og þekktist víða út í heimi, heldur farin ný leið þar sem gjaldið var það sama fyrir alla. Sá sem gisti eina nótt á íslensku tjaldstæði borgaði þá 100 krónur í gistináttagjald eða jafn mikið og fjórir gestir í dýrustu svítu landsins. Íslenska gjaldið miðast nefnilega við hverja gistieiningu en ekki hvern gest.
Tekjur Frakka væru margfalt minni af íslensku leiðinni
Víðast hvar annars staðar er hver og einn rukkaður um gistináttagjald og ræðst upphæðin af gæðunum. Þau sem dvelja á fimm stjörnu hótelum borga þá meira en þeir sem sofa á farfuglaheimili. Fjórir túristar í svítu í París borga í dag 15 evrur eða 2300 kr. í gistináttagjald á meðan sá í svefnpokanum greiðir eina evru eða 150 kr.
Ef Frakkar væru með íslenskt gistináttagjald þá hefði hver gestur í svítunni greitt 38 krónur á mann á meðan gjaldið á svefnpokann hefði verið 150 krónum.
Á að renna til sveitarfélaga
Sem fyrr segir nam gistináttagjaldið hér á landi 100 krónum á gistieiningu þegar það var innleitt en þá fór Oddný Harðardóttir (Sf) fyrir fjármálaráðuneytinu sem útfærði gjaldtökuna. Gjaldið hækkaði upp í 300 krónur árið 2017 og ætlunin var að halda því óbreyttu þrátt fyrir boðaða hækkun á virðisaukaskatti í fjármálaráðherratíð Benedikt Jóhannessonar (V) á þeim tíma. Ekkert varð hins vegar af flutningi ferðaþjónustu upp í hæsta skattþrepið því ríkisstjórnin féll áður en að breytingunni kom.
Tekjurnar af gistináttagjaldinu hafa hingað til farið í ríkissjóð en í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir að unnið verði að breytingum á fyrirkomulagi gjaldtökunnar með það að markmiði að sveitarfélögin njóti góðs af henni. Einnig segir að sú breyting verði gerð í samráði við ferðaþjónustuna sjálfa og sveitarfélögin.
Airbnb undanskilið innheimtu
Hér á landi eru umsvif Airbnb og annarra sem selja heimagistingu mikil. Í nýliðnum apríl voru gistinætur útlendinga á Norður- og Vesturlandi álíka margar á skráðum gististöðum og í heimagistingunni. Á Suðurlandi er Airbnb líka í stórsókn.
Þessi bandaríska gistimiðlun er einnig umsvifamikil víða í Evrópu og hafa stjórnvöld í Frakklandi, Hollandi og víðar skyldað Airbnb til að innheimta gistináttagjald af sínum gestum og standa skil í ríkissjóð. Íslenskt stjórnvöld fóru hins vegar ekki þá leið á sínum tíma. Það var því undir fasteignaeigendum sjálfum komið að standa skil á gistináttagjaldinu.
Nú er að sjá hvers konar gistináttaskatt ríkisstjórnin ætlar að taka upp og hversu hár hluti skattheimtunnar rennur til sveitarfélaganna.
