Þá er „fjörið“ byrjað aftur hjá ykkur Grindvíkingum. Hefur umferð verið mikil í bænum og næsta nágrenni?

„Umferðin hefur verið töluverð um bæinn – og var það áður en eldgosið hófst. Reykjanesskaginn hefur stimplað sig inn sem ein helsta náttúruperla landsins en fyrri eldgos hjálpuðu til við þá markaðssetningu. Ég hef forvitnast um það á veitingastöðunum hvort þau finni fyrir aukinni umferð eftir að fór að gjósa og það er sannarlega þannig.“ 

_{Kristín María við eldgosið á þriðja degi – MYND: Kristín María Birgisdóttir}

Hefur álagið verið svipað og í fyrri gosunum – einhver ný vandamál komið upp?

„Álagið í þessu gosi er öðruvísi. Slökkvilið og björgunarsveitir hafa slökkt gróðurelda en framan af hafði almenningur minna aðgengi. Þetta var ekki svona í fyrri eldgosum enda kom það fyrsta upp að vetri til. Þannig að það má segja að þetta sé nýtt vandamál. Gönguleiðirnar í fyrri gosunum voru allt öðruvísi: Meiri hækkun, grýttari leiðir og torfærari. Þessi leið sem nú er farin er beinn en mjög langur slóði með minniháttar hækkun. Þau vandamál sem komu upp í fyrri eldgosum voru óhöpp og minniháttar slys, sem engu að síður ollu álagi á viðbragðsaðila.“ 

Þú nefndir í viðtali við Túrista fyrr í sumar að þið hefðuð viljað sjá betri aðstæður fyrir ferðafólkið sem vill komast að gosinu. Það hefur ekki mikið gerst og nú eru miklar umræður um það hvaða leiðir eigi að fara og hvernig fólk eigi að nálgast gosið. Hefði mátt undirbúa þetta betur – af því að töluverðar líkur voru á að aftur gysi fljótlega?

„Það er í rauninni ekkert sjálfgefið að sjá eldgos. Helsti vandinn sem ég hef rætt eru salernismálin en Grindavíkurbær hefur boðið upp á salernisaðstöðu í Kvikunni, menningarhúsinu okkar, gegn vægu gjaldi. Það þyrftu, að mínu mati, að vera ferðaklósett þar sem gönguleiðin hefst. Fólk er hvatt til að næra sig fyrir göngu og drekka vatn. Það gefur augaleið að því þarf síðan að skila. Þessi 10 km langa gönguleið er á miklu berangri og erfitt er að skjótast á bak við þúfu til að pissa.

Viðbragð í fyrsta gosinu var að mínu mati eins gott að það gat orðið að hálfu ríkis og sveitarfélags varðandi aðgengismálin og stígagerð. Leiðir voru stikaðar eftir því hvernig best var að komast, oft miðað við vindáttir. En alltaf vantaði klósettin. 

Nú er búið að láta vita af styttri gönguleið í gegnum Krókamýri á Vigdísarvöllum, sem ég er sjálf mjög mótfallin að fólk fari. Þetta er beitarhólf, fallegt gróið svæði með lækjarsprænu. Það verður fljótt að eyðileggjast þegar fólk fer að flykkjast þangað.“ 

Hvaða hlutverki gegnir Grindavíkurbær í því sem snýr að eldgosinu?

„Grindavíkurbær er ekki landeigandi en fer með skipulagsvald á svæðinu. Okkar sveitir hafa verið í viðbragðsstöðu, bæði Björgunarsveitin Þorbjörn og svo Slökkvilið Grindavíkur og lögreglan. Í fyrri gosum vorum við að útbúa vegvísa fyrir fólk að bílastæðum áður en þau voru gerð klár. Nú er þetta eins og Bogi Adolfsson sagði: Við tökum upp fyrra plan!“

_{Dulúðug birta við Litla-Hrút – MYND: Kristín María Birgisdóttir}

Hvaða áhrif hefði það á bæinn ef hraunið rennur yfir Suðurstrandarveg?

„Það yrði auðvitað áfall fyrir Reykjanesskaga í heild ef Suðurstrandarvegur færi undir hraun. Vegurinn tengir okkur við Suðurland og margir nýta hann. Miklir þungaflutningar fara þarna um – flutningur á fiski. Svo er þetta mikilvæg leið fyrir ferðafólk. Ef hraun rennur yfir veginn þá vonumst við auðvitað eftir því að hann verði opnaður að nýju að gosi loknu. Við höfum aðeins notið þessara greiðu samgangna í rúman áratug. Suðurstrandarvegur var formlega tekinn í notkun 2011. Maður veit auðvitað ekki hvað hægt verður að gera ef hraunið nálgast veginn – hvort hægt verður að beina því frá honum. Við viljum auðvitað geta farið þessa leið yfir á Suðurland í stað þess að fara í gegnum höfuðborgarsvæðið, og stressið sem því fylgir, en við höfum líka aðra leið úr bænum – um Reykjanesbraut.“

Grindavík er að stimpla sig inn sem „eldgosabær.“ Það er væntanlega tækifæri í því í kringum ferðaþjónustu í bænum?

„Já, Grindavík er sannarlega orðin eldgosabær Íslands. Ferðaþjónustan á Reykjanesi er að mínu mati ein heild og svæðið hefur upp á allt að bjóða. Jafnvel þó við höfum flesta veitingastaði á landinu miðað við höfðatölu þá eru kannski gistimöguleikar fleiri í Reykjanesbæ. Við viljum fá fólk til okkar á Reykjanesskagann, hafa það lengur og hvetja það til að njóta náttúrunnar, afþreyingarinnar og matarins á svæðinu. Við erum UNESCO-vottaður jarðvangur, allur Reykjanesskaginn, og það hafa sannarlega verið tækifæri í þeirri markaðssetningu. Það eru sjö ár síðan við fengum þessa vottun og síðan hefur gosið þrisvar sinnum!“

Þið eruð að undirbúa nýja sýningu í Kvikunni sem fjalla á um eldvirkni og viðbrögð við henni. Þetta nýja eldgos ætti að ýta við ykkur!

„Eldgosið ýtir við mörgu og þessi samfélagsmiðstöð um náttúruvá er eitthvað sem er algjörlega nauðsynleg á svæðið og á sama tíma verður sýningin þar áhugaverð og fræðandi. Það er á fullu verið að hanna sýninguna og það verður gaman þegar hægt verður að opna í Kvikunni, sem er svo viðeigandi nafn á húsinu okkar.“ 

_{Það er upplifun að sjá eldgos. Kristín María bendir á gíginn – Mynd í eigu KMB}

Hvernig þótti þér sjálfri að sjá gosið? Hegðaði fólk sér vel?

„Upplifunin verður aldrei eins og þegar ég sá fyrsta gosið. Sem var algjörlega truflað. En þetta er alltaf gaman og svo magnað að sitja með kaffibolla og horfa á eldgos! Ég fór gangandi á þriðja degi. Þetta var löng ganga en þess virði þegar þangað var komið. Fólk hegðaði sér ekki í samræmi við tilmæli. Það verður svo mikil hjarðhegðun, einhver fer nær og þá fylgir sá næsti á eftir. Svo fer einhver upp að gígnum og þá hugsar sá næsti að það hljóti nú að vera í lagi fyrst þessi á undan fór. Við höldum aldrei öllu í skefjum nema með því að loka svæðinu. Fólk verður að átta sig á því að það er þarna á eigin ábyrgð.“